Bilindigi gibi sut ve ambalaj endustrisi, acikta satilan sutleri
karalayan reklâmlar yapiyor. Peki bizi asil hasta eden kutu
sutlerse? Kisirlik, dis curumesi gibi dertlerin kaynagi pastorize
sutse? Bu yaziyi okumadan cocugunuza sut icirmeyin!
Reklamlara inandik, bir nesil margarinle buyuduk. Reklamlara
inandik, mahallemizi kapi kapi dolasan sutcumuzu biraktik,
marketlerden kutu sut alir olduk.
Kutu sut ureten sirketler, sokak sutunun (diger adiyla cig sutun)
sokakta uzun sure gezdigini, mikrop urettigini, sutcunun su
kattigini, pis oldugunu soylediler. Kendi urettikleri kutu
sutler hijyenik kosullarda el degmeden hazirlaniyordu,
soylediklerine gore.
Atilan onca camura ragmen, bilim dunyasi, sokak sutunun masum
oldugunu kanitladi. Kutu sutlerse, maruz kaldiklari "teknolojik"
islemlerin ardindan neredeyse oluyor. Hatta olduruyor! Dr.
Pottenger daha 1930lu yillarda ilginc bir deneyle bunu kanitladi.
Pottengers Cats Pottengerin Kedileri isimli eseri bu konuda
yazilmis en onemli kitaplardan biri kabul ediliyor.
UHT sut ve pastorize sut nedir?
Kutu sut derken UHT (uzun omurlu) ve pastorize sutleri kastediyoruz.
UHT sut 135-150 derece sicaklikta 2-4 saniye isitilir. Pastorize sut
ise 72-75 derecede 15-20 saniye tutulur. Metnin kalan kisminda cig
sut ifadesini goreceksiniz; bu ifade islem gormemis sokak sutu icin
kullaniliyor.
UHT sutten uzak durun
Cerrahpasa Universitesinden Prof. Dr. Ahmet Aydin pastorize veya
UHT teknolojisi ile uretilmis sutlerden uzak durulmasini tavsiye
ediyor.
Hakan Arabacioglunun cevirdigi Pastorize sut mu, cig sut mu?
baslikli yazi ise "teknolojinin elini degdirdigi sutun" zararlarini
ortaya koyuyor. Yazida UHT ve pastorize sutlerle ilgili carpici
bolumler soyle:
"Pastorize sut mu, cig sut mu?
Bugun sut, icindeki dogal enzimleri yok eden ve nâzik proteinleri
degistiren pastorizasyonun her yerde uygulanmasi yuzunden,
sindirilemez hâle gelmistir.
Cig sut, sutun sindirimini saglayan laktaz ve lipaz aktif
enzimlerine sahiptir. Canliligini yitirmis laktazi ve diger aktif
enzimleri iceren pastorize sut, yetiskin mideler tarafindan
gerektigi gibi sindirilemez.
Biberonla beslenen bebeklerin yasadigi karin agrisi, pisIk, solunum
rahatsizliklari, gaz ve diger rahatsizliklarin da gosterdigi gibi
cocuklar bile bu konuda sIkinti ceker. Enzimlerin eksIkliginin ve
hayâtî proteinlerin degismesinin, sutteki kalsiyumu ve mineral
elementleri erittigi de kusku goturmez.
1930’larda Dr. Francis M. Pottenger, pastorize ve cig sutle
beslenmenin 900 kedi uzerindeki etkilerine iliskin 10 yillik bir
calisma yuruttu. Bir grup yalnizca cig sut alirken, diger grup ayni
kaynaktan alinan pastorize sutle beslendi.
Cig sut icen grup kuvvet bularak buyudu, hayati boyunca saglikli,
aktif ve canli kaldi ama pastorize sutle beslenen grup kisa sure
sonra durgun, sersem ve normalde insanlarla iliskilendirilen kalp
krizi, bobrek yetmezligi, tiroit bozuklugu, solunum rahatsizliklari,
dis kaybi, kemik zayifligi, karaciger iltihabi gibi kronik
yozlastirici rahatsizliklara karsi savunmasiz hâle geldi.
Ama Dr. Pottenger’in en cok dikkatini ceken ikinci ve ucuncu
nesillere olanlardi. Pastorize sutle beslenen grubun yavrularinin
hepsi pastorize sutten kalsiyum emiliminin olmadigini gosteren zayif
ve kucuk disler, kalsiyum eksIkliginin acik ifadesi olan gucsuz
kemiklerle dogdular.
Cig sutle beslenen grubun yavrulari ebeveynleri gibi saglikli kaldi.
Pastorize sutle beslenen grubun ucuncu kusak yavrularinin bircogu
olu dogarken, kurtulanlar ise kisirdilar ve ureyemiyorlardi. Cig
sutle beslenen grup soyunu surdururken, pastorize sutle beslenen
grupta dorduncu nesil olmadigi icin deney bitmek durumunda kaldi.
Eger bunlar pastorize sutun zararli etkilerinin yeterli kaniti
degilse, ticârî sut endustrisinin kabul etmekten kacindigi, kendi
annelerinden alinan pastorize sutle beslenen buzagilarin genellikle
6 hafta icinde oldugu gercegini dikkate alin.
Cig sutun lehinde, pastorize sutun aleyhinde bulunan bu gibi
bilimsel kanitlara ve yirminci yuzyilin baslarina kadar insan
turunun cig sutle beslendigi gercegine ragmen bugun Amerika’da
birkac eyalet haric cig sut satmak yasal degildir.
Dogal niteliklerinden uzaklastirilmis sut, insan omrunu uzatmada
hicbir fayda gostermezken; sutu pastorize etmek raf omrunu
uzattigindan sut endustrisi icin daha kârlidir. Dahasi,
pastorizasyon hepsini olmasa da bazi tehlikeli mikroplari oldurerek
sihhî olmayan mandiralardaki hasta ineklerden alinan sutu goreceli
olarak "zararsiz" hâle getirir ve bu da sut endustrisinin
mâliyetlerini azaltir.
Dr. Pottenger’in pastorize sutle beslenmis kedilerinin kisirlasmasi
ve gucunu yitirmesi icin yalnizca uc kusak gecmesi yeterli olmustur.
Amerikalilarin ve Avrupalilarin neredeyse ayni sayidaki kusagi
pastorize sutle beslenmistir. Bugun, kisirlik Amerikan ciftleri icin
basta gelen sorunlardan biriyken; kalsiyum eksIkligi de yayilmistir.
Amerikali cocuklarin yuzde doksani kronik dis curumesi sorunuyla
karsi karsiyadir. Isin daha kotusu, simdilerde kaymaginin
ayrilmasini (yagin sutte toplanmasini) onlemek icin sut "homojenize"
ediliyor. Bu, yag molekullerinin sutun geri kalanindan ayrilmayacagi
noktaya kadar mayalanmasini ve ogutulmesini gerektiriyor. Ama ayni
zamanda bu durum, sut yaginin kucuk parcaciklarinin ince bagirsagin
duvarindan kolayca gecmesine izin vererek, dogal niteligini
kaybetmis yag ve kolesterolun vucut tarafindan emilme miktarini
buyuk oranda arttiriyor.
Aslinda homojenize sutten, saf kremadan aldiginizdan daha fazla sut
yagi alirsiniz! Kemik erimesi rahatsizligi olan kadinlarin pastorize
sut urunleri ile ilgili gercekleri dikkate almalari gerekir. Dogal
niteliklerinden uzaklastirilmis bu sut, bu durumu onlemek icin
yeterince kalsiyum saglamaz.
Yetiskinler harika bir besin olan cig sutu temin edemedikleri
surece, gunluk diyetlerinde yer alan sutu yeniden gozden
gecirmelidirler.
Cocuklara "guclu ve saglikli" buyusunler diye pastorize sutu tika
basa icirtmek dupeduz deliliktir, cunku en basitinden, bu sutler
iclerindeki besin ogelerini sindiremezler. Aslinda, dogal niteligini
yitirmis sut urunleri, bagirsaklari tabaka tabaka balcik gibi
camurla tikayarak organik besinlerin emilimine engel oldugundan
erkekler, kadinlar ve cocuklar diyetlerindeki tum pastorize sut
urunlerini cikarmalidirlar."
